A unha semana da estrea, Alberte Cabarcos comparte con nós esta xoia en forma de pequeno relato: a intrahistoria dos personaxes de As laranxas… contada polo actor que dá vida a Elías.
O Chotas xa está na cama. Seu pai achégase ao dormitorio para apagarlle a luz. Cóntame un conto!– bérralle o Chotas sen mover un chisco as sabas. Queres que che conte “o conto da vila do Elías Toromelo”? – pregúntalle o pai. Si, si. Quero! – dille o Chotas. O pai entón recóstase ao seu carón e afastando as sabas da súa cara dille: Pois entón, pecha os ollos e imaxina…
Na vila do Elías está a amencer. Hoxe é o primeiro día do verán dun ano calquera. O mesmo soniquete de cada mañá comeza a escoitarse na leira da familia dos Toromelo: a galiña Petra, a galiña azul e mailas galiñas chocas do galiñeiro fan espertar o resto dos animais cos seus cacarexos. Os pardais comezan a apousar nas ramas dos carballos deixando bater o orballo das súas follas contra o chan embarrado das corredoiras. É cedo. Os primeiros bocexos do Elías, amarrado ao seu catre no interior do muíño, fan espertar a toda a veciñanza. A lúa estase a agochar tralo horizonte e o sol, na outra beira da paisaxe, tingue de cor laranxa o día en VilaPetroline.
A familia dos Toromelo é de VilaPetroline “desde sempre”. Na biblioteca “da sabida” pódense atopar antigos documentos do pai do bisavó do tataravó do Elías, un tal “Mezzettino o Muiñeiro”, nos que xa falaba da vila: “hoxe achei un lugar ben singular…; chámanlle VilaPetroline e aquí todo é fascinante. Aquí os bolos de pan medran cando lles dá o sol, as pombas suman tres cando só van dúas, os caracois andan sempre ás presas e as patacas medran no río como anguías…”
Mezzetino, o pai do bisavó do tataravó do Elías, levantou aquí, no seu muíño, hai moitos, moitísimos anos, unha das maiores fábricas de fariña de toda a comarca, e viñan xentes “daquí e dacolá” a Vila Petroline para procurar fariña. Non paraban de chegar veciños de CampoLongo, de RúasAltas, de RegatoFrío… O pobo medrou rapidamente ata converterse no centro cultural e comercial da comarca.
Por aquel entón en VilaPetroline había luxosos hoteis, grandes hospitais, modernas escolas, unha comisaría da guardia civil, moitas tendas de xoguetes, varios supermercados e mesmo un circuíto de “fórmula1” e un enorme estadio de fútbol. Tanta era a fariña que se vendía en VilaPetroline que todo o mundo andaba tinguido de fariña polas rúas. Calquera que visitara a vila saía tinguido de branco. De feito, aínda hoxe, os veciños de VilaPetroline conservan esa brancura nos seus rostros…
Logo da “gran crise do milenio”, VilaPetroline perdeu a súa poboación e só algúns veciños ficaron vivir aquí. Un novo tipo de fariña “pre-enfariñada” revolucionou o mercado. VilaPetroline viuse reducida, en menos do que canta un galo, a unha aldea de non máis de vinte casas. Aínda que o proceso foi longo, xa que aquí, os galos, cando cantan, fano sen parar durante varias semanas seguidas.
Por exemplo, en VilaPetroline ficou o “brincacincos”, un tipo que cada cinco pasos dá un chimpo, ou o “alpabarda”, un veciño do que nada se sabe porque ninguén xamais o viu nunca. Na parte máis alta da vila, xunto a fonte seca, ficou a vivir a “floreta”; unha veciña que vai sempre en bicicleta berrando “paso paso que me caso”, aínda que non se lle coñece mozo algún. Tamen está o “escopetas”, que fai as veces de alcalde, de xendarme, de “sereno”, de garda de tráfico ou mesmo de garda de seguridade ou porteiro de discoteca. Góstalle presumir de ser “o corpo e a voz da autoridade” e está sempre ao tanto de todo canto acontece ao seu redor. Todo o pobo treme cando o ve chegar aínda que endexamais “o escopetas” detivo ou mandou ao cárcere a veciño algún. Tamén ficou “a desdentada”, unha bruxa e curandeira de máis de mil anos de idade. De “a desdentada” dín que trocou varios dos seus dentes co mesmo diaño a cambio dos seus poderes de bruxería, e que foi un dos seus conxuros o que provocou a gran crise do milenio, aínda que “a severa”, unha veciña que ten moi mal xenio e que vive nunha casa verde ao carón do campanario da parroquia, di que foi cousa dos bancos…
Tamén ficou “a sabida”, unha muller que sabe todo canto saber se pode. “A sabida” encárgase da biblioteca, da escola, do xornal, do museo de historia natural e mesmo dirixe o centro nacional de estatisticas de VilaPetroline. Di saber cousas que as veces nin sabía que xa sabía. Hai quen asegura que mesmo sabe cal é a receita segreda da cocacola. Tamén ficou a famila “dos gordos”. Unha estirpe familiar de xente acomodada que desde os tempos do muíño de “Mezzetino” presume de ser “da casa onde mellor se come de toda a vila”. Son tan gordos que en verdade non se sabe cantos son, pois a xente dubida de que dentro dun haxa varios. As únicas fotos que se teñen deles son fotos aéreas e polo que ocupan cada un ten o seu propio código postal en correos. Son xente moi querida na vila pois teñen de gordura o mesmo que de bo corazón.
Onte á noite houbo romaría en VilaPetroline e hoxe é día de feira. Anxa, a muller do Elías Toromelo, está a preparar todo. Anxa vale o que cen Elías xuntos. Anxa leva a casa, gaña os cartos e coida dos animais. Anxa organiza as festas do pobo e maila romaría da “santa bárbara bendita” que é a patroa da comarca. Anxa bate os ovos, Anxa pesca os peixes, Anxa conta os contos e Anxa arroupa ao Elías polas noites. Hai quen di que mesmo “a sabida” veulle un día preguntar algo… aínda que ninguén cre esa historia. O verán chega a VilaPetroine e esta mesma tarde haberá feira de pregóns para celebralo. Manolito Listón, o veciño máis listo da vila, declarou festivo o día de hoxe e agárdase unha afluencia masiva de xente, de nenos e nenas para ver o espectáculo de pregóns. A lúa xa se escondeu. Os pardais sobrevoan o campanario e “Lorenzo e Leoncio” ou “Leoncio e Lorenzo” anuncian co seu pasarrúas a feira de hoxe: “señoras e señores, nenos e nenas… o espectáculo vai comezar!”
Elías sae á leira do muíño procurando a compaña de Anxa que non se sabe onde anda. De alí a un pedazo escoitase ao Elías berrar: ¡Anxa! ¡Anxa!. Pásache algo Eíias?, resposta Anxa desde a cociña. Non prenda…, e que… ¡saíron laranxas no limoeiro…!
As laranxas máis laranxas de todas as laranxas 